Rzadko zdarzają się dokumenty, które miałyby taki gatunkowy ciężar, jak nowy film Kumjany Novakovej. Z początku trudno znaleźć związek między ziarnistymi zdjęciami przedstawiającymi nieokreślone miejskie pejzaże a ścieżką dźwiękową, którą wypełniają głosy kobiet beznamiętnie i rzeczowo opisujących, jak w praktyce wyglądało systematyczne, masowe stosowanie przemocy seksualnej podczas wojny w Bośni w latach 90. Prosty zabieg ma wymiar symboliczny: po latach do głosu wreszcie dochodzą ofiary. Co więcej – te wstrząsające monologi są w istocie zapisem złożonych pod przysięgą zeznań przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym w Hadze. Zeznań, które doprowadziły do osądzenia i skazania zbrodniarzy w mundurach. Pozornie banalne zdjęcia kamienic i bloków, z których zmontowana została warstwa obrazowa – to w istocie dokumentacja scen zbrodni.   

Konrad Wirkowski